• Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
  • Gündəm
  • Siyasət
  • İqtisadiyyat
  • Sosial
  • Mədəniyyət
  • Səhiyyə
  • Təhsil
  • Dünya
  • İdman
  • Bölgə
  • Müsahibə
  • Kriminal
  • Şou
  • Maraqlı
  • Video
  • Gündəm
  • Siyasət
  • İqtisadiyyat
  • Sosial
  • Mədəniyyət
  • Səhiyyə
  • Təhsil
  • Dünya
  • İdman
  • Bölgə
  • Müsahibə
  • Kriminal
  • Şou
  • Maraqlı
  • Video

Kibercinayət cinayət tərkibli əməldir-Könül Nəbizadə

gundem / ust / manset

15-08-2024, 15:32

Kibercinayət cinayət tərkibli əməldir-Könül Nəbizadə

Kibercinayətkarlar hücum hədəflərini şəxsi maraqlarına uyğun olaraq seçirlər. Bu maraqlardan biri də dələduzluq yolu ilə pul əldə etməkdir,səxsi məlumatların oğurlanması, xaricdən pul təklifləri, uduşlar, mükafatlar, lotereyalardır.Kibertəhlükəsizlik kibercinayətlərdən müdafiə üçün informasiya təhlükəsizliyi üzərində aparılan tədbirlər toplusudur. Məlumdur ki, qurulmuş bir sistem varsa, bu sistemi pozmağa çalışanlar da var. Yeni düyada isə bu kibercinayətkarlıq sayılır. Kibercinayətlərdən qorunmaq isə heç də asan iş deyil. Kiberhücumların vurduğu ziyanın əhatəsi - kiberdünyanın sakinlərindən tutmuş, dövlət qurumlarına, idarəetmə sistemlərinə, “ağıllı” adlanan bütün texnoloji ekosistemə, kritik infrastruktur sistemlərinə və s. qədər kəskin şəkildə genişlənməkdədir. Bəlkə də bu səbəbdən kibercinayətkarlıq - qlobal sosial bəla hesab olunur və insan hüquqlarına, demokratiyaya və qanunun aliliyinə, eləcə də beynəlxalq sülh və sabitliyə qarşı əhəmiyyətli təhlükəyə çevrilməklə, böyük ictimai-siyasi təsirlərə malikdir. Cəmiyyətin informasiyalaşdırılmasının mənfi cəhətlərindən biri də kompüter cinayətkarlığıdır. Bəzi ədəbiyyatlarda müasir dövrə qədər hansı əməllərin kompüter cinayətləri kateqoriyasına aid edilməsi ilə bağlı mübahisələr gedir. Sualın həllinin mürəkkəbliyi ondan ibarətdir ki, kompüter texnikası vasitələrindən istifadə etməklə törədilən qeyri-qanuni əməllərin dairəsi (ənənəvi növlərdən başlayaraq yüksək riyazi və texniki hazırlıq tələb edən səviyyəyə qədər) olduqca genişdir.Hazırki dövrdə yayılmış ən geniş cinayət növü-kibercinayətkarlıq və ya başqa sözlə ifadə etsək kompüter cinayəti, maliyyə cinayətləri və reklam fırıldaqlığı da daxil olmaqla geniş fəaliyyət spektrini əhatə edir- kompüter sistemlərinə və ya digər informasiya texnologiyaları şəbəkələrinə, cəmiyyətin informasiya təhlükəsizliyinə və kibermaraqlarına əhəmiyyətli ziyanın vurulması ilə xarakterizə edilən hərəkət və hərəkətsizlikdən ibarət transmilli cinayət əməlidir.
Qloballaşma prosesi muasir cəmiyyətlərə müsbət və mənfi təsirləri ilə xarakterizə olunur. Əksər hallarda bu proses rəqəmsal texnologiyalardan istifadə etməklə hər kəsin rifahına pozitiv təsir etsə də, bir sıra məqamlarda isə İKT inkişaf etdikcə adekvat olaraq virtual məkanda kriminal elementlər də aktivləşir. Daha doğrusu, bu prosesdən oz cinayətkar məqsədləri üçün yararlanmaq və ya sui-stifadə etmək istəyən xüsusi kateqoriya şəbəkə kriminalları formalaşır. Ona gorə də, internetdən, elektron və rəqəmsal texnologiyalardan istifadənin, habelə kiberməkanın cinayət hüquqi tənzimlənməsi məsələsinin beynəlxalq və milli hüquqi aspektlərinin öyrənilməsi dövrün tələbi kimi çıxış edir. Cəmiyyətdə yaranan yeni virtual münasibətlər sistemində, İnternetin, informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tərəqqisi beynəlxalq hüquqda beynəlxalq xarakterli və ya transmilli cinayətlərin yeni növünü – kibercinayətləri cəmiyyətin və hüququn mühüm elementinə çevirmişdir.
Müasir dövrdə hər bir dövlətin milli informasiya infrastrukturu qlobal sistemdə birləşmiş internet şəbəkəsi ilə sıx bağlıdır. Məhz buna görə də bu növ cinayətkarlıq dövlətin milli təhlükəsizliyi üçün ciddi təhlükəyə çevrilib. Belə ki, bu növ cinayətkarlıqla mübarizə aparmaq çox vacibdir. Bu cinayətkarlıqla səmərəli mübarizə aparmaq üçün beynəlxalq əməkdaşlıq çərçivəsində hüquqi tənzimləmə mexanizmləri hazırlanmalı və dünya birliyinin heç bir dövləti bu sahədə qəbul olunmuş standartlardan kənarda qalmamalıdır. Kibercinayətkalıqla mübarizə üzrə beynəlxalq hüquq normalarının ölkəmizin sahəvi qanunvericiliyinə tətbiqi sahəsində ilk qanunvericilik tədbiri kimi ölkəmizin Kibercinayətkarlıq haqqında Budapeşt Konvensiyasına qoşulmasını qeyd etmək olar.
Azərbaycan Respublikasında kibercinayətkarlıqla mübarizənin təşkilati-hüquqi əsasları Kibercinayətkarlıqla mübarizə, o cümlədən informasiya təhlükəsizliyi məsələsi bir çox dövlət orqanlarının birgə əlaqəli işini tələb edir. Bu sahədə fəaliyyətin həyata keçirilməsinin müxtəlif aspektləri ölkəmizdə Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi, Dövlət Təhlükəsizlik Xidməti və Ədliyyə Nazirliyinə şamil edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsində müvafiq dəyişikliklər həyata keçirilmiş və müvafiq maddələrində(271, 272, 273, 273-1, 273-2) kibercinayətlərin anlayışı geniş izah edilmişdir.
Ölkəmizdə kibertəhlükəsizliyin təmin olunması və kibercinayətkalıqla mübarizə ilə bağlı yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, çoxsaylı normativ hüquqi aktlar qəbul olunmuşdur ki, onların da əsas məqsədini bu sahəyə aid olan beynəlxalq hüquqi norma və prinsiplərin effektiv dövlətdaxili tətbiqinə nail olunması təşkil edir.
Ölkəmizdə kibertəhlükəsizliyin təmin olunması sahəsində mühüm addımlar atılmışdır. Prezident cənab İlham Əliyevin Fərmanına əsasən Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin nəzdində Kibercinayətkarlılqa Mübarizə Baş İdarəsi yaradımışdır və bu növ cinayətlərin artmasının qarşısının alınması uğurla davam etdirilməkdədir.

Nəbizadə Könül Faxrəddin qızı

Oxunub: 204
Paylaş:
Digər xəbərlər

gundem / sosial / ust / manset

29-11-2023, 17:09

TAMAH MƏQSƏDI İLƏ TÖRƏDİLƏN CİNAYƏT-KİBERCİNAYƏT

siyaset / manset

2-02-2024, 11:31

Dövlət qurumlarının informasiya sistemlərinə yüzlərlə kiberhücumun qarşısı alınıb

gundem / ust / manset

3-04-2024, 21:38

Könül Nəbizadə- Rəqəmsal texnologiyaların yaratdığı mühit cinayətlərin törədilməsi və miqyasının genişlənməsi şəraitini yaradır.

gundem / siyaset / ust / manset

28-03-2024, 20:38

Könül Nəbizadə - Dövlət Təhlükəsizlik yaxud Kəşfiyyat Orqanı dövlətimizin milli təhlükəsizliyinin təmin olunmasında fəaliyyət göstərən xüsusi xidmət orqanıdır.

dunya / manset

19-12-2023, 09:36

İtaliyanın dövlət qurumları genişmiqyaslı haker hücumuna məruz qalıb

ULUSƏS TV
Son xəbərlər
  • Bu gün, 08:51
    “Yeni dərs ili yeni ümidlər, yeni hədəflər deməkdir”
  • Bu gün, 08:31
    “Heç kim o sözlərə aldanmasın, bu əməliyyatları qanunsuz edirlər” - Uzman həkimlərdən xəbərdarlıq
  • Bu gün, 08:28
    Azərbaycanda Bilik Günüdür
  • Bu gün, 08:25
    “Biz olsaydıq, yüz faiz penalti veriləcəkdi” - Samir Abasov
  • Bu gün, 08:21
    Polşa lideri NATO hərbçilərinin ölkədə qalması haqda fərman imzaladı
  • Bu gün, 08:17
    “Kızılcık şerbeti” haqda tədbir görüləcək
  • Bu gün, 08:15
    Paytaxt derbisi qolsuz başa çatdı
  • Bu gün, 08:12
    “6 ildir nə atam var, nə də o çardaq…”
  • Bu gün, 08:09
    “Bir şeyi hesablaya bilməmişdilər” - Prezident
  • Bu gün, 08:06
    “Özünə hörmət edən insan orada yaşamazdı” - Prezident
  • Dünən, 12:16
    Ukraynaya görə mübahisə etdilər
  • Dünən, 12:13
    Ceyhun Bayramov Qətərdə sammitdə iştirak edəcək
  • Dünən, 12:12
    Yük maşını yol kənarında dayanan avtomobilə çırpıldı - Ölən və xəsarət alan var
  • Dünən, 12:07
    Beyləqanda ağır qəza - Ölən var
  • Dünən, 12:04
    Ən uzun yaşayanlar bu ölkədədir
  • Dünən, 12:02
    Güləşçimiz dünya çempionatının finalında
  • Dünən, 11:55
    Etirazlardan sonra parlamenti buraxdı
  • Dünən, 11:27
    5 aydır işləməyən xətt yenidən bərpa olunur - Gedişhaqqı 50-70 qəpikdir
  • Dünən, 11:21
    Cəzadan sonra verilişi bağlandı - “Space”dən də getdi
  • 13-09-2025, 12:59
    ABŞ-də dərmanlar ucuzlaşacaq, digər ölkələrdə bahalaşa bilər
  • 13-09-2025, 12:57
    Rusiya vətəndaşlarının viza işi çətinləşir
  • 13-09-2025, 11:53
    Zəlzələdən sonra Rusiya və ABŞ-də - Sunami təhlükəsi
  • 13-09-2025, 11:51
    Kamçatkada güclü zəlzələ oldu
  • 13-09-2025, 11:48
    FIFA gələn ildən yeni dəyişikliklər etmək istəyir
  • 13-09-2025, 11:46
    Yaponiyada təyyarə təcili eniş etdi - Xəsarət alanlar var
  • 13-09-2025, 11:43
    “Apple” həmin məhsulunu Avropada sata bilməyəcək
  • 13-09-2025, 11:32
    HƏMAS onun sağ olduğunu açıqladı
  • 12-09-2025, 12:50
    Ronaldinyonun oğlu Acunun klubuna keçdi
  • 12-09-2025, 12:47
    “Müəllimlər bir neçə şagirdlə işləyir, digərləri kənarda qalır”
  • 12-09-2025, 12:42
    AVMVİB-in 11 sentyabr 2025-ci il tarixli bəyanatı
  • 12-09-2025, 12:40
    “Müəllimlər bir neçə şagirdlə işləyir, digərləri kənarda qalır”
  • 12-09-2025, 12:36
    Metroda interval 1 dəqiqə 45 saniyəyə endirildi - İlk dəfə
  • 12-09-2025, 12:34
    Ağdamda külək 9 kəndi işıqsız qoydu
  • 12-09-2025, 12:31
    “900-dən çox pedaqoji heyət işə qəbul olunub”
  • 12-09-2025, 12:29
    Bu il neçə üçəm doğulub?
Daha çox
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə
Sosial şəbəkələrimiz:
  • Baş direktor: Şamil Məmmədəlioğlu
  • E-mail: [email protected] | [email protected]
  • Telefon: (+99455) 200-67-99
  • Gündəm
  • Siyasət
  • İqtisadiyyat
  • Sosial
  • Mədəniyyət
  • Səhiyyə
  • Təhsil
  • Dünya
  • İdman
  • Bölgə
  • Müsahibə
  • Kriminal
  • Şou
  • Maraqlı
  • Video
Müəllif hüquqları qorunur. Ulusestv.az-ın məlumatlarından istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
  • Ana səhifə
  • Haqqımızda
  • Reklam
  • Əlaqə