Dr. Zaur Qasımov
Müdafiə Nazirliyi
Baş Klinik Hospitalın
Psixatriya Bölməsinin rəisi

Hər millətin tarixində taleyüklü dönəmlər, bəzən isə dönüş yaradan insanlar olur. Bu insanlar öz dövrünün çərçivəsini aşaraq xalqın yaddaşına əbədilik qazanır, bir epoxanın simasına çevrilirlər. Azərbaycan xalqının XX əsrin sonlarında yaşadığı ən ağır, eyni zamanda ümidverici dönüş nöqtəsi məhz 15 İyun 1993-cü il – Milli Qurtuluş Günü ilə bağlıdır. Bu tarixi gün təkcə dövlətçiliyimizin xilası deyil, həm də müstəqil Azərbaycan Respublikasının sabaha çıxışının, xalqın sarsılmış inamının yenidən bərpasının günüdür. Bu günün memarı isə şəksiz şəkildə Heydər Əliyevdir – xalqın iradəsini ifadə edən, dövlətin əsaslarını qoruyan və gələcəyini bərqərar edən lider.
1991-ci ildə Azərbaycan xalqı uzun illərin əsarətindən sonra müstəqilliyini bərpa etdi. Lakin müstəqil dövlətçiliyin qurulması heç də asan olmadı. Əslində, xalqın qazandığı azadlıq tezliklə xaos və böhranla əvəz olundu. Qeyri-sabitlik, siyasi çəkişmələr, ayrı-ayrı silahlı qruplaşmaların yaranması, Ermənistanın təcavüzü nəticəsində torpaqlarımızın işğalı, ölkə rəhbərliyinin səriştəsizliyi Azərbaycanı faktiki olaraq vətəndaş müharibəsi astanasına gətirdi.
Hakimiyyətlər tez-tez dəyişir, ardıcıl dövlət strategiyası formalaşmırdı. 1992-ci ilin iyununda Elçibəy hakimiyyətə gəlsə də, onun dönəmində vəziyyət daha da pisləşdi. Gəncə hadisələri, orduya nəzarətsizlik, kadr siyasətində ciddi səhvlər ölkəni iflic vəziyyətə saldı.
Bu şəraitdə Azərbaycanın taleyi sual altına düşmüşdü. Xalqın içində bir ümid vardı – Heydər Əliyev. O, həmin dövrdə siyasi fəaliyyətini Naxçıvanda davam etdirir, bu bölgədə dövlətçiliyin alovunu sönməyə qoymurdu. Azərbaycanın hər yerindən insanlar təkidlə tələb edirdilər: “Heydər Əliyev hakimiyyətə qayıtmalıdır.”
1993-cü ilin iyununda ölkədə baş verən hadisələr nəticəsində rəhbərlik məcbur qaldı ki, xalqın çağırışına səs verilsin. 9 iyunda Heydər Əliyev Bakıya dəvət edildi, 15 iyunda isə Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri seçildi. Bu tarix sonradan Azərbaycan xalqı tərəfindən Milli Qurtuluş Günü kimi qeyd olunmağa başladı.
Heydər Əliyevin Bakıya dönüşü Azərbaycan tarixində ən mühüm dönüş nöqtəsi oldu. Çünki bu qayıdış sadəcə bir siyasi gediş deyil, xalqın iradəsinin dövlətə çevrilməsi idi. Heydər Əliyev Bakıya qayıtdıqdan sonra ilk işi sabitliyi bərpa etmək oldu. O, silahlı dəstələrin tərk-silah edilməsinə nail oldu, vətəndaş qarşıdurmasının qarşısını aldı, orduya nəzarəti bərpa etdi.
Bundan əlavə, xalqla birbaşa təmasa keçərək, ictimaiyyətin fikrini dinləməyə başladı. Bu, xalqın dövlətə inamının yenidən formalaşmasına səbəb oldu. Cəmi bir neçə ay ərzində ölkədə siyasi sabitlik yarandı, iqtisadi islahatlara start verildi.
Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1995-ci ildə ilk milli Konstitusiya qəbul olundu. Bu sənəd Azərbaycan dövlətçiliyinin hüquqi təməlini təşkil etdi. Prezident respublikasının əsasları müəyyənləşdirildi, vətəndaş hüquqları və azadlıqları qanunla təsbit edildi.
Paralel olaraq, dövlət institutlarının quruculuğu istiqamətində əsaslı islahatlar aparıldı. İcra hakimiyyəti təkmilləşdirildi, hüquq-mühafizə orqanlarının fəaliyyəti bərpa edildi, məhkəmə sistemində islahatlar həyata keçirildi. Xüsusilə kadr siyasəti ölkənin gələcəyini müəyyən edən əsas amillərdən birinə çevrildi. Heydər Əliyev “kadrlar hər şeyi həll edir” prinsipini əsas tutaraq, peşəkar, savadlı və dövlətə sədaqətli kadrlar formalaşdırmağa başladı.
1994-cü ildə imzalanan “Əsrin müqaviləsi” Azərbaycanın beynəlxalq enerji xəritəsində yerini müəyyən etdi. Bu müqavilə təkcə iqtisadi gəlir deyil, həm də siyasi müstəqillik gətirdi. Xarici sərmayələrin cəlb olunması ölkəyə milyardlarla dollar investisiya axınına səbəb oldu. Neft Fondunun yaradılması gələcək nəsillərin ehtiyatlarını qorumaq üçün strateji addım idi.
Heydər Əliyev beynəlxalq arenada balanslı siyasət yürüdürdü. Qərblə dost münasibətlər saxlayarkən, eyni zamanda Rusiya və İslam dünyası ilə əlaqələri möhkəmləndirirdi. Bu, Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunun artmasına, Ermənistanın təcavüzkar siyasətinin ifşasına və ölkəmizin regionda liderliyə doğru irəliləməsinə səbəb oldu.
Heydər Əliyev siyasətdə vətəndaş həmrəyliyini ön plana çəkdi. O, Azərbaycanda yaşayan bütün etnik qrupların hüquqlarının qorunmasını təmin etdi. Azərbaycançılıq ideyası onun ideoloji siyasətinin əsasını təşkil etdi. Bu ideya əsasında millət birləşdi, milli kimlik gücləndi.
Heydər Əliyevin ən böyük uğurlarından biri də dövlət-millət birliyinin bərpası oldu. O, xalqa qarşı yox, xalqla birlikdə çalışan dövlət modeli yaratdı. Bu model bu gün də Azərbaycan Respublikasının inkişafının təməl sütunlarından biridir.
2003-cü ildə Prezident İlham Əliyevin xalq tərəfindən dəstəklənməsi, əslində Heydər Əliyev siyasətinə verilən dəstəyin davamı idi. İlham Əliyev bu kursu daha da inkişaf etdirərək, Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə nüfuzunu artırdı, ölkənin iqtisadi gücünü möhkəmləndirdi, ordu quruculuğunu yeni mərhələyə çatdırdı.
44 günlük Vətən müharibəsi bu siyasətin ən böyük zəfəri oldu. Azərbaycanın ərazi bütövlüyü təmin edildi və bu Zəfərin ideoloji kökü Heydər Əliyevin qoyduğu dövlətçilik əsaslarında yatır.
Bu gün 15 İyun təkcə tarix deyil – bu gün xalqın iradəsinin təntənəsi, liderə inamın simvolu, müstəqilliyə sahib çıxmağın günüdür. Əgər bu gün müstəqil, güclü və nüfuzlu bir Azərbaycan varsa, bunun əsasında Heydər Əliyevin qayıdışı və qətiyyəti dayanır.
Heydər Əliyev – dövlətin daşıyıcısı, millətin qüruru, xalqın səsi oldu. O, yalnız bir dövrün lideri yox, zamanın, dövlətin və xalqın bəşəri təcəssümü idi. Onun həyat yolu və irsi göstərdi ki, əgər millət birlikdədirsə, o zaman heç bir güc onun qarşısında dayana bilməz.
15 iyun – Milli Qurtuluş Günü – Azərbaycanın milli yaddaşı, xalqın oyanışı və liderin qayıdışıdır.